Czy prawdą jest, że w przypadku rozwodu bez orzekania o winie małżonka ma prawo domagać się ode mnie alimentów na siebie?
Karol M.

Tak, obowiązek świadczeń alimentacyjnych między małżonkami po rozwodzie stanowi kontynuację obowiązku wzajemnej pomocy powstałego przez zawarcie związku małżeńskiego. Występują jednak różnice w obowiązku alimentacyjnym ze względu na winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego.
I tak, jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
Natomiast małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia (np. w przypadku, gdy zapadł wyrok rozwodowy bez orzekania o winie, albo rozwód orzeczono z winy obu stron) i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. O niedostatku można mówić nie tylko wtedy, gdy dochodzący alimentów nie posiada żadnych środków utrzymania, lecz także i wtedy, gdy osoba ta nie może w pełni zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb (orzeczenie SN z dnia 28 września 1958 r., II CR 817/57). Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami wygasa:
a) przez śmierć zobowiązanego lub uprawnionego (art. 139 k.r.o.);
b) na skutek zawarcia małżeństwa przez osobę uprawnioną do pobierania alimentów ( art. 60 § 3 k.r.o.);
c) z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, gdy zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd przedłuży ten termin ( art. 60 § 3 k.r.o.);
d) z mocy orzeczenia sądowego wydanego na skutek stwierdzenia zmiany stosunków ( art. 138 k.r.o.).
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.64.9.59).

Kalina Kisiel-Bartoszewicz
prawnik
Kancelaria Prawna Leximus
ul. Radzymińska 34 lok. 6, Warszawa,
tel. (022) 215-69-84, (22) 698-22-19
tel. kom. 500-020-048, 515-134-071