Zatarcie skazania w polskim prawie karnym, skutkuje uznaniem przestępstwa za niebyłe wraz z upływem określonego czasu, zaś osoba, co do której nastąpiło zatarcie skazania, jest uważana za niekaraną.
Tym samym zatarte już skazanie, nie wywołuje żadnych skutków prawnych, gdyż wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. Zasadniczym celem tej instytucji, jest umożliwienie skazanemu integracji ze społeczeństwem, aby nie wypominano mu przez całe życie, faktu popełnienia przestępstwa. Kodeks karny przewiduje dwa sposoby zatarcia skazania, zarówno z mocy samego prawa, a więc niezależnie od woli skazanego, jak i na jego wniosek. Zatem, w przypadku kar nieizolacyjnych tj. grzywny bądź ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy samego prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Co warte podkreślenia, taki skazany już po upływie 3 lat od wykonania, darowania, albo przedawnienia wykonania kary, może złożyć do sądu wniosek o zatarcie skazania.
Także w przypadku skazania danej osoby na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności, a nawet dożywotniego pozbawienia wolności ( w praktyce chodzi tu o sytuację, kiedy skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności został warunkowo zwolniony po upływie 25 lat), zatarcie tego faktu następuje po upływie 10 lat od wykonania, darowania albo przedawnienia wykonania kary. Także w tym przypadku może nastąpić zatarcie skazania na wniosek skazanego, po upływie 5 lat od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary. Warunkiem jest jednak to, aby orzeczona kara nie przekraczała 3 lat, a sprawca w tym okresie przestrzegał porządku prawnego. Pozytywne rozpoznanie przez sąd, wniosku skazanego we wszystkich wymienionych przypadkach, uzależnione jest oczywiście od przestrzegania przez skazanych porządku prawnego, a sąd zobowiązany jest wtedy do dokonania odpowiednich ustaleń.
W przedmiocie zatarcia skazania orzeka sąd, który wydał wyrok skazujący w pierwszej instancji. Jeżeli w pierwszej instancji orzekało kilka sądów, właściwy jest sąd, który jako ostatni wydał wyrok skazujący. Natomiast jeżeli orzekały sądy różnego rzędu, właściwy jest sąd wyższego rzędu.
Podstawa prawna: Kodeks Karny (Dz. U. 1997 nr 88, poz. 553) art. 106, 107 k.k.
Anna Kiczor
prawnik

Kancelaria Doradztwa Prawnego „Leximus”
ul. Radzymińska 34 lok. 6, Warszawa
tel. 515-134-071, 500-020-048, e-mail: kancelarialeximus@gmail.com